بارداری
بارداری یا حاملگی به وضعیتی گفته می‌شود که زن در رحم خود دارای رویان یا جنین باشد.
دوران بارداری برای هر زنی یک اتفاق بسیار مهم و حیاتی است. این دوره ۹ ماه طول می‌کشد و با به دنیا آمدن نوزاد که زایمان نام دارد به پایان می‌رسد.
دوران بارداری را می توان به سه “سه ماهه” تقسیم کرد که در هر یک از آن ها وقایع خاصی اتفاق می افتد.
در ادامه به بررسی کامل این سه ماهه ها خواهیم پرداخت با ما همراه باشید؛
سه ماهه ی اول :
زمانی که خانومی متوجه بارداری خود می‌شود حداقل ۳ یا ۴ هفته از تشکیل نطفه گذشته است. دکتر ها بر اساس یک زمان تقریبی بارداری شما را از تاریخ آخرین عادت ماهانه محاسبه می‌کنند که طبیعتاً از سن واقعی جنین بیشتر خواهد بود. در این سه ماهه با یک آزمایش خون یا تست بارداری خانگی هم متوجه بارداری خواهید شد. اگر بخواهید از سلامت دقیق‌تر جنین مطلع شوید می‌توانید در هفته چهارم سونوگرافی ساده یا واژینال انجام دهید. در سونوگرافی واژینال شما می‌توانید جنین را بهتر ببینید و نوار قبلی آن را را بگیرید.
در این سه ماهه خانم باردار معمولا موارد زیر را تجربه می کند.
– خستگی
– ناراحتی معده
– نوسانات خلقی
– حساس شدن پستان ها
– سوزش سر دل
– افزایش وزن
– سردرد
– ویار برای مواد غذایی خاص
– انزجار نسبت به غذاهای خاص
– یبوست
سه ماهه دوم
بعد از سه ماهه ی اول شما از تثبیت جنین در رحم مطمئن می شوید. در این هنگام شما سه ماه را پشت سر گذاشته اید و وارد سه ماهه دوم شده اید. در این زمان فرم ظاهری و اندام شما دچار تغییرات اساسی می شود.
در ماه چهارم شما می‌توانید جنسیت جنین خود را بفهمید.
سه ماهه سوم
با شروع سه ماهه ی سوم یعنی از هفتهٔ ۲۸ بارداری، تغییرات بدن مادر بطور کامل مشخص می‌شود و رشد کودک نیز کامل‌تر می شود. در این سه ماه شما دیگر حسابی درشت و چاق شده اید و احتمالا سنگین راه می‌روید و خیلی تحرک ندارید. با نزدیک شدن به زمان زایمان، با توجه بیشتر به تغییرات و نشانه‌های بدنتان و همچنین رعایت خودمراقبتی‌ها می‌توانید با علائم غیرعادی و خطرساز آشنا شوید و برای انجام اقدامات لازم به پزشک مراجعه کنید.
بارداری پر خطر چیست؟!
حاملگی پرخطر ، بارداری ای است که احتمال وقوع بیشتر عوارض منجر به سقط و از دست رفتن جنین و احتمال خطر برای مادر و کودک وجود دارد. برخی از عوامل هستند که امکان دارد باعث حاملگی پر خطر شوند. این عوامل به شرح زیر هستند؛
– سن پایین داشتن
– سن بالای ۳۵ سال داشتن
– اضافه وزن داشتن
– کم وزنی و یا لاغری زیاد داشتن
– دچار فشار خون بالا، دیابت، سرطان یا دیگر اختلالات خود ایمنی بودن
– بارداری دوقلویی یا چند قلویی
توجه داشته باشید که خانم هایی که در معرض بارداری یا حاملگی پر خطر هستند. لازم است بیش تر از حد معمول تحت نظر پزشک متخصص و حاذق باشند.
نکته ای که باید ذکر شود این است که بارداری پر خطر داشتن صرفا به معنای این نیست که دارای مشکل هستید.
عوارض شایع در دوران بارداری
بدن مادر در دوران بارداری متحمل تغییرات زیادی می شود. طبیعتاً برخی از این تغییرات سخت و کمی ناراحت کننده خواهند بود. در برخی موارد امکان دارد مشکل‌ساز به نظر برسد. اگرچه به ندرت جایی برای نگرانی وجود دارد.
در ادامه شما را با عوارض این دوران آشنا خواهیم کرد تا بدانید هر نوع مشکلی را چه زمانی با پزشک خود در میان بگذارید.
✓یبوست
بخاطر تغیرات هورمونی که در زمان بارداری در بدن رخ می دهد امکان دارد دچار یبوست شوید. برای جلوگیری از این عارضه می توانید: آب زیاد بنوشید، ورزش کنید.
✓گرفتگی ماهیچه‌های پا
در دوران بارداری امکان گرفتگی ماهیچه های پا وجود دارد. احتمال دارد این عارضه بخاطر کمبود کلسیم و منیزیم پیش بیاید. برای کاهش این امر می توانید از پزشک خود مشورت بگیرید.
✓ احساس ضعف
خانم های باردار گاه احساس ضعف دارند که دلیل آن نیز تغییرات هورمونی است که در بدنشان رخ می دهد. این اتفاق زمانی رخ می دهد که مغز به اندازه کافی اکسیژن دریافت نکند. در هنگام ضعف رعایت موارد زیر می تواند به شما کمک کند.
پس از نشستن یا دراز کشیدن، سعی کنید به آرامی بلند شوید. چنانچه در حالت ایستاده دچار ضعف شدید کمی بنشینید.
✓ بی اختیاری ادرار
این مشکل یک عارضه شایع در دوران بارداری است. حتی امکان دارد پس از زایمان نیز این مشکل وجود داشته باشد. گاهی امکان دارد خانم های باردار، هنگام سرفه، خنده، عطسه یا زمانی که یک حرکت ناگهانی انجام می‌دهند یا از حالت نشسته به حالت ایستاده درمی‌آیند، به حالت بی‌اختیار، کمی ادرار از بدنشان خارج شود. در موارد بسیاری این عارضه قابل درمان است.
✓ تغییرات پوست و مو
تغییرات هورمونی که در دوران بارداری اتفاق می افتد باعث تغییراتی در پوست نواحی مختلف بدن می شود. در این دوره سعی کنید با کرم‌های ضد‌آفتاب قوی از پوست خود محافظت کنید و مدت طولانی در مقابل نور خورشید نمانید.
لازم به ذکر است امکان دارد در این دوره موهای شما افزایش یابد یا موهای شما چرب‌تر شود. البته جای نگرانی نیست و پس از زایمان این مشکل حل خواهد شد.
✓ رگ‌های واریسی
در زمان بارداری امکان واریس نیز وجود دارد. البته این مشکل نیز پس از زایمان حل خواهد شد ولی بهتر است چنانچه دچار واریس شدید موارد زیر را رعایت کنید.
از ایستادن طولانی‌مدت خودداری کنید.هنگام نشستن پاها را روی هم نیندازید.
سعی کنید بیش از حد وزن اضافه نکنید، تا فشار روی پاهایتان زیاد نشود.
سعی کنید هنگام خواب پاهای خود را بالاتر از بدن قرار دهید. برای این کار می‌توانید زیر مچ پای خود بالش بگذارید.
عوارض دیگری مانند کمردرد و عوارض روحی مانند اختلالات خلقی و اختلالات خواب است. با آگاهی از این عوارض و استفاده از راهکارهای مناسب برای برطرف کردن آنها می‌توانید شدت این عوارض را در روند بارداری خود کاهش دهید.
نکته ی مهم :
بیماری های مختلف در دوران بارداری می تواند سلامت مادر و جنین را در شرایط پرخطری قرار دهد. شناخت بیماری‌های عفونی و راه‌های پیشگیری از ابتلا به آنها کمک خواهد کرد تا شناخت بهتری در رویارویی با چنین خطراتی داشته باشید.
اقدامات مهم پیش از اقدام به بارداری
پیش از اقدام به بارداری بهتر از زوجین به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنند. زیرا مهم است که پیش از بارداری سلامت کامل خود را چک کنید تا وضعیت جسمی شما و قدرت باروری شما چک شود. و با مشاوره و مشورت با یک متخصص زنان و زایمان خوب اطلاعات خود را در زمینه بارداری و زایمان بالا ببرید.
همچنین یادتان باشد پیش از اقدام به بارداری برای اینکه جنین سالمی داشته باشید
از مصرف نوشیدنی های الکلی و استعمال دخانیات خودداری کنید. الکل و سیگار کیفیت اسپرم و تخمک گذاری را کاهش می دهد.
چنانچه مبتلا به عفونت واژینال هستید پیش از اقدام به بارداری آن را درمان کنید.
وزن خود را کنترل کنید.
مراقبت های لازم پس از زایمان
در شش هفته ی اول پس از زایمان، بدن مادر در حال سازگاری و بهبود است. اما بدن مادر بعد از وضع حمل دچار تغییراتی می‌شود و مادر باید با تغییرات بعد از زایمان کنار بیاید. انجام موارد زیر پس از زایمان می تواند کمک کند تا راحت تر با تغییرات به وجود آمده رو به رو شوید.
✓استراحت کنید: تا جایی که می توانید بخوابید تا با خستگی کنار بیایید. نوزاد هر دو یا سه ساعت برای شیر خوردن بیدار می شود. برای این که مطمئن شوید به اندازه کافی می خوابید، وقتی بچه خواب است، شما هم بخوابید.
✓ از دیگران کمک بگیرید: حتما در دوران بعد از زایمان و همین طور بعد از گذشت شش هفته اول، کمک اعضای خانواده و دوستان را قبول کنید. توجه داشته باشید که بدن شما دارد دوران نقاهت را پشت سر می گذارد و اگر در کارهای خانه به شما کمک شود، بیشتر می توانید استراحت کنید. پس در این دوران از کمک دوستان و خانواده خود بهره بگیرید.
✓ غذای سالم بخورید: به منظور تسریع پروسه درمان، رژیم غذایی سالم داشته باشید. مصرف غلات کامل، سبزیجات، میوه و پروتئین را بالا ببرید. به علاوه، مخصوصا اگر به بچه شیر می دهید، مصرف مایعات را بیشتر کنید.
✓ ورزش: پزشک به شما می گوید چه زمانی برای ورزش بلامانع است. نباید فعالیت سخت و شدید انجام دهید. نزدیک خانه پیاده روی کنید. هوای تازه و دیدن مناظر انرژی تان را بالا می برد.
ناباروری
عدم توانایی در حامله شدن بعد از گذشت یکسال از ازدواج در صورت عدم استفاده از هرگونه روشهای جلوگیری از بارداری را ناباروری یا نازایی می گویند.
علل ناباروری می تواند مربوط به مرد یا زن هر دو طرف باشد.
در خانم ها نازایی ممکن است بخاطر موارد زیر باشد:
•اختلال در تخمک گذاری که می تواند ناشی از بیماری های تخمدان و یا سایر غدد باشد.
•اختلال در رحم
•اختلال در لوله های رحم مثل چسبندگی لوله ها، انسداد لوله، پیچ خوردگی یا ترشح ماده سمی از لوله ها
•اختلال در دهانه رحم
نکته ی آخر؛ در دوران بارداری کمک گرفتن و مراجعه به پزشک متخصص زنان و زایمان خوب می تواند بهتان کمک کند تا بارداری سالمی داشته باشید.
